Cây sưa

Cây sữa, với tên khoa học là Alstonia scholaris, là một loài cây nhiệt đới thường xanh quen thuộc, được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau như hoa sữa, mò cua, mồng cua.Loài cây này không chỉ mang lại bóng mát mà còn có nhiều công dụng trong y học cổ truyền.

Mô tả chi tiết

Cây sữa là loại cây gỗ có thể đạt chiều cao trung bình từ 15 đến 30 mét, thậm chí có thể cao tới 40 mét. Thân cây thẳng, tròn, với vỏ ngoài màu xám hoặc nâu, có nhiều vết nứt nẻ. Một đặc điểm nổi bật của cây là khi bị tổn thương, toàn thân cây sẽ chảy ra chất nhựa màu trắng đục như sữa, đây cũng là nguồn gốc của tên gọi "cây sữa".

Lá của cây sữa mọc vòng, mỗi vòng có từ 3 đến 10 lá.Phiến lá có hình trứng hẹp, dài từ 8 đến 22 cm và rộng từ 5.5 đến 6.5 cm. Mặt trên của lá có màu xanh bóng, trong khi mặt dưới có màu xám hơn.

Hoa sữa nhỏ, có màu trắng lục hoặc trắng xám, mọc thành từng chùm ở đầu cành.Hoa có mùi thơm nồng đặc trưng, nhất là về đêm, thường nở rộ vào mùa thu, từ tháng 8 đến tháng 12. Quả của cây sữa có dạng hai đại dài và hẹp, khi chín sẽ tự tách ra để lộ nhiều hạt có túm lông, giúp chúng phát tán theo gió.

Nguồn gốc và phân bố

Cây sữa có nguồn gốc từ các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới, bao gồm Nam Trung Quốc, tiểu lục địa Ấn Độ và Đông Nam Á.Tại Việt Nam, cây mọc hoang và được trồng rộng rãi ở nhiều nơi, đặc biệt là ở các tỉnh miền Bắc như Hà Nội. Cây ưa sáng, sinh trưởng nhanh và có khả năng chịu hạn tốt.

Công dụng

• Cây bóng mát và cảnh quan: Với tán lá rộng và xanh quanh năm, cây sữa thường được trồng dọc các tuyến phố, trong công viên và các khu đô thị để tạo bóng mát và cảnh quan.

• Dược liệu: Vỏ thân cây sữa là bộ phận được sử dụng nhiều nhất trong y học cổ truyền.Vỏ cây chứa nhiều ancaloit có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm và hạ sốt.Theo y học cổ truyền, vỏ cây sữa có vị đắng, tính mát, được dùng để chữa các bệnh như sốt rét, kiết lỵ, tiêu chảy, các bệnh ngoài da và đau răng. Vỏ cây cũng được dùng để chế biến thành rượu thuốc bổ.Ở một số quốc gia khác như Trung Quốc, vỏ và lá cây sữa còn được dùng để điều trị ho gà, viêm phế quản mãn tính và hen suyễn.

• Gỗ: Gỗ của cây sữa có thể được sử dụng để làm đồ dùng thông thường và gỗ dán.Ở một số nơi, gỗ cây sữa còn được dùng làm bảng viết cho học sinh.

Lưu ý khi sử dụng

Mặc dù có nhiều công dụng, mùi hoa sữa nồng nặc có thể gây khó chịu và dị ứng cho một số người, đặc biệt là những người có vấn đề về đường hô hấp.Ngoài ra, các bài thuốc từ cây sữa chủ yếu được nghiên cứu trên động vật và cần có sự tư vấn của thầy thuốc trước khi áp dụng.